Xoài được coi là một trong những loại trái cây nhiệt đới tinh tế nhất.
Cách trồng và chăm sóc xoài cho nhiều quả
Theo các nhà khoa học cây xoài thuộc họ Anacardiaceae, có nguồn gốc ở Nam Á, cây xoài thường được trồng nhiều ở các nước có khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Các nước trồng xoài nhiều như Ấn Độ, Pakistan và Philippin.
Ở Việt Nam hiện nay có các giống xoài như: xoài cát, xoài tượng, xoài keo, xoài tứ quý… Các giống xoài này hình dáng và màu sắc quả khác nhau.
Đất trồng cây xoài
Xoài là loại cây dễ trồng có thể trồng trên các loại đất khác nhau như đất vàng, vàng đỏ, đất feralit, đất phù sa cổ… Cây xoài cũng có thể trồng ở đất úng vì nó có khả năng chịu úng tốt. Với loại đất kém màu mỡ giúp cây dễ cho nhiều hoa và đậu trái, đất quá màu mỡ đủ nước chỉ giúp cây phát triển tốt, nhưng ít trái.
Thời vụ: Xoài là loại cây trồng được quanh năm nhưng được trồng nhiều hơn vào đầu mùa mưa, khi trồng xoài cần tránh thời tiết nắng nóng, rét đậm, sau khi trồng xoài xong cần cấp đủ nước tưới cho cây.
Cây giống
Xoài được nhân giống từ chiết cành, trồng bằng hạt.
Hướng dẫn kỹ thuật trồng
Xoài là cây ăn quả lâu năm, có thể phát triển bóng lớn, do đó nếu trồng số lượng nhiều thì phải trồng với 1 khoảng cách nhất định ( cây cách cây 8-10 m). Chuẩn bị: Trước khi trồng cây con 1-3 tháng cần đào hố rộng 70-80cm sâu 50-70cm. Mỗi hố cần bón phân lót cho hố gồm hỗn hợp phân chuồng mục, super lân, kali, vôi bột. Trộn đều với đất lấp bằng miệng hố (cần làm trước thời gian 1 tháng).
Khi trồng đào 1 hố nhỏ ở trong hố lớn, rạch bỏ túi bầu nhỏ của cây xoài, lắp đất bằng cổ rễ, nén chặt xung quanh. Sau đó cắm 2 cọc chéo chữ X vào cây và buộc dây để tránh lay gốc làm chết cây. Sau trồng bạn cần ủ xung quanh gốc bằng rơm hoặc rác mục, tưới nước ẩm cho cây liên tục trong một tháng đầu sau trồng để tạo điều kiện ẩm cho rễ cây phát triển. Sau 1 tháng cây ổn định, rạch ni - lông ở vết ghép để cây sinh trưởng, phát triển. Sau thời gian cây ra chồi thứ cấp chọn tiếp 3 chồi phát triển mạnh nằm theo hình tam giác đều, bấm đọt như trên, bấm đọt đến lần thứ 3 thì thôi.
Giai đoạn cây trưởng thành cắt tỉa những cành mọc bên trong tán, cành quá gần mặt đất, cành sâu bệnh, những cành không có hiệu quả…
Chăm sóc
Khi cây con được 1-3 năm tuổi, cần cung cấp phân, nước, diệt trừ cỏ dại để cây hoàn thiện khung tán.
- Tưới nước: Cần tiến hành thường xuyên 3-4 ngày/1 lần. Hạn chế cỏ dại và tăng độ ẩm cho đất có thể sử dụng rơm rác mục, cỏ khô ủ lại xung quanh gốc. Ủ dưới phần tán cây có bán kính 0,8-1m, để trống phần diện tích cách gốc 20cm để hạn chế côn trùng, sâu bọ làm tổ, phá hoại gốc cây.
- Làm cỏ: Thời kỳ đầu trồng cây còn nhỏ cần làm cỏ thường xuyên, sau 3 năm tuổi thì thời gian làm cỏ giảm dần.
- Xử lý ra hoa sớm, bảo vệ hoa và trái non có thể phun thuốc bảo vệ hoa lần 1 khi phát hoa dài 2-3cm để ngừa rầy chích hút. Nếu hoa nhiều trong đúng thời gian có mưa hoặc mưa đêm thì sau đêm sẽ phải rung cho hoa rụng những hoa không thụ phấn, phun thuốc phòng thán thư và sâu rầy.
Trong tự nhiên, xoài thường ra hoa lẻ tẻ không đồng loạt. Để cho xoài ra hoa tập trung phải xử lý bằng ka-li-nitơ-rát (KNO3) nồng độ 1,25-1,5% (1lít nước và 12-15g KNO3) phun ướt hết các lá xoài. Sau khi phun 3-7 ngày xoài sẽ ra hoa.
Bón phân
- Giai đoạn cây tơ: Hàng năm nên bón mỗi gốc từ 200-400g phân NPK 16-16-8 và khoảng 200g phân urê, lượng phân này được chia ra làm 2 lần bón vào đầu và cuối mùa mưa. Về cách bón, có thể bón theo lỗ hoặc rải đều xung quanh gốc theo phạm vi của tán và cách gốc từ 0,3-0,5m. Ngoài ra, nên bón bổ sung từ 1-3 kg phân KOMIX chuyên dùng cho cây ăn trái để bổ sung chất hữu cơ cho đất giúp cây xoài phát triển ổn định.
- Giai đoạn cây trưởng thành: Bón tối thiểu từ 2-5kg/cây loại phân NPK 16-16-8 và từ 3-4 kg phân KOMIX, chia đều 2 lần bón vào đầu mùa mưa (lúc cây mang trái) và vào tháng 9-10 dương lịch (trước khi cây ra hoa). Lượng phân bón có thể tăng sau những năm trúng mùa để cây phục hồi sức cho trái năm sau.
Phòng trừ sâu bệnh
- Bệnh thán thư: Bệnh làm thối đen hoa, rụng hoa, thối đen trên quả. Dùng Benlat C hoặc Score 250 EC phun từ khi hoa nở đến 2 tháng sau với 7 ngày phun 1 lần, sau đó 1 tháng phun 1 lần.
- Bệnh phấn trắng: Xâm nhiễm và gây hại lá, hoa, quả đặc biệt là hoa và chùm hoa. Dùng Rhidomila MZ 72WP, Anvil 5SC,...
- Bệnh muội đen: Do bài tiết của rệp, dùng: Bassa 50 EC, Trebon 2,5 EC và có thể phun các loại thuốc trừ nấm có gốc đồng,...
- Bệnh cháy lá: Bệnh phát triển trong mùa mưa, gây hại chủ yếu trên lá. Phòng trừ bằng cách cắt bỏ lá bệnh, phun thuốc Rhidomil MZ 72 WP, Kasumin 2L,...
- Sâu đục thân, đục cành: Dùng bẫy đèn bắt sâu trưởng thành, tiêm vào lỗ những loại thuốc có tính xông hơi mạnh hoặc nội hấp như: Actara 25 WG, Padan 95SP, bịt lỗ bằng đất sét để diệt sâu non.
- Rầy xanh: Rầy tiết dịch gây bệnh mùa nóng, làm xoài kém phát triển. Thời gian hại mạnh từ tháng 10 năm trước đến tháng 6 năm sau. Dùng Bassa 50 EC, Trebon 2,5 EC, Supracide 40 EC, Song mã 24,5 EC,...
- Ruồi đục quả: Ruồi đục vào quả lúc vỏ quả già, đẻ trứng dưới lớp vỏ, sâu non ăn thịt quả gây thối, rụng quả. Dùng Sherpa 25 EC, Lục Sơn 0,26 DD, Padan 95 SP.
- Bệnh thối đọt: Do nấm Dipldia Natalensis phá hại trên cành, lá, trái. Cành non xuất hiện đốm sậm màu lan dần nên lá. Lá cũng bị biến sang màu nâu, bìa lá cuốn lên trên. Có thể thấy mủ chảy trên các cành bị bệnh. Chẻ dọc cành bị bệnh có thể thấy bên trong có các sọc nâu do các mạch dẫn nhựa bị hư. Bệnh phát triển mạnh lúc độ ẩm không khí cao, lan nhanh trong mùa mưa. Trên trái, vùng vỏ quanh cuống trái bị úng sậm màu, sau đó lan rộng thành vùng đen tròn, sau 2-3 ngày có thể gây thối trái.
- Cách phòng trị: dùng Boocđô phun định kì lúc phát hiện bệnh. Ở trái có thể nhúng vào dung dịch hàn the (borax) pha loãng ở nồng độ 0,06%.
Thu hoạch
Khi quả già, vỏ quả hồng sáng, độ chín đặc trưng của giống thì thu hoạch. Nên thu hái vào lúc trời râm mát, khô ráo. Quả thu hái về cần phân loại. Nếu vận chuyển đi xa thì đóng vào sọt hoặc thùng không quá 5 lớp (đóng sọt phải có lót rơm hoặc giấy giữa các lớp quả). Sau khi thu hoạch vệ sinh xung quanh tán cây, cắt tỉa cành già, cành sâu bệnh và tiếp tục chăm sóc.
Cách tỉa tái tạo xoài bao gồm trong việc lựa chọn 3, 4 hoặc 5 nhánh chính, trong đó sẽ hình thành nên cấu trúc, có thể có được một góc chèn đầy đủ. Xoài có xu hướng hình thành các cành xếp theo chiều dọc một cách tự nhiên (do đó, với một góc chèn vào giữa). Vấn đề phát sinh khi các cành với quả trĩu nặng chúng có nguy cơ bị gãy cành ra. Vì lý do này, để đảm bảo phát triển cây tối ưu tương thích với năng suất cần phải lựa chọn các cành với một góc chèn và vị trí thích hợp.
SAKUKO HD VIỆT NAM TỔNG HỢP
Đăng nhận xét